15 maart 2023 – Door Marije Lagendijk – Mediapedagoog – Is jouw kind ook zo gek op het bekijken van filmpjes en het spelen van spelletjes op jouw telefoon of de tablet? Logisch, want schermtijd is net als snoep, dat smaakt altijd naar meer! Het is ‘instant happiness’, er is altijd iets te beleven. Zo gaan er ongemerkt vele uren voorbij.
Schermtijd is snoep
Veel kinderen verkiezen schermtijd boven ‘gewoon’ spelen. Net als dat ze snoep verkiezen boven groente. Maar jouw kind ontwikkelt zich het beste door heel veel verschillende dingen te doen. En daarom is spelen ontzettend belangrijk.
Spelen is onmisbaar
Spelen is niet zomaar een beetje aanrommelen, spelen is leren! Het is de manier om de wereld te ontdekken. Kinderen gebruiken al hun zintuigen als ze spelen. Door alles voluit te ervaren, te ruiken, te proeven, te horen, te zien en vast te pakken leren zij zichzelf en de wereld om hen heen kennen. En al die ervaringen vormen het fundament waarop jouw kind de rest van zijn leven verder zal bouwen.
Neem bijvoorbeeld een baby die net z’n handjes ontdekt. Uren kunnen ze friemelen, frutten en gebiologeerd kijken naar het nieuwe stukje wereld dat ze tot hun beschikking hebben. Of een dreumes die speelgoed keer op keer in een bakje stopt en het er weer uithaalt. Ogenschijnlijk een zinloze bezigheid, maar je kind is keihard aan het werk.
Ontwikkelingsgebieden
Tijdens het spelen worden er veel ontwikkelingsgebieden geactiveerd.
Lichamelijke ontwikkeling
Spelen is goed voor de ontwikkeling van de grove en fijne motoriek, coördinatie, lenigheid, balans, lichaamsbewustzijn en uithoudingsvermogen. Dus laat jouw kind lekker veel rennen, klimmen, fietsen, tekenen, bouwen, springen, dansen, vallen en opstaan.
Emotionele ontwikkeling
Spelen helpt kinderen bij het uiten en verwerken van emoties, het ontladen van spanning en het ontwikkelen van sociale vaardigheden, zoals samenwerken en het oplossen van ruzies.
Cognitieve ontwikkeling
Spelen stimuleert de creativiteit, het wakkert de nieuwsgierigheid aan, geeft nieuwe inzichten en daagt jouw kind uit om oplossingen te verzinnen voor uitdagingen die ze tegenkomen.
Taalontwikkeling
Spelen met andere kinderen of met jou als ouder zorgt ervoor dat jouw kind veel woorden hoort en ook zelf taal moet gaan gebruiken. Dit stimuleert de ontwikkeling van de taal. Taal is belangrijk om je te kunnen uiten maar vormt ook een belangrijke basis om verder te leren.
Persoonlijkheid en zelfvertrouwen
Spelen helpt jouw kind bij het ontdekken van zijn/haar interesses en talenten en het versterkt het zelfvertrouwen. Spelenderwijs leert jouw kind zijn grenzen te verleggen en om ruimte in te nemen.
Verlies geen kostbare tijd
Uit onderzoek weten we dat overmatige schermtijd bij jonge kinderen negatieve invloed heeft op hun gezondheid en welzijn. Het is slecht voor de ogen, het beïnvloed de slaapkwaliteit van jonge kinderen een overmatige schermtijd heeft ook een negatief effect op de concentratie en taalontwikkeling van jouw kind.
Het advies van de American Academy of Pediatrics – een professionele vereniging van kinderartsen in de VS – is dan ook om kinderen onder de twee jaar helemaal geen schermtijd te geven. Zij hebben alle tijd die ze wakker zijn nodig om te spelen en te bewegen.
Voor kinderen van 2-6 jaar is het advies om ze maximaal 1 uur per dag achter een scherm te laten zitten. Juist omdat genoeg bewegen en spelen voor deze jonge kinderen zo essentieel is voor hun ontwikkeling.
Je zou dus kunnen zeggen dat jouw kind kostbare tijd aan het verspillen is als het veel achter een scherm zit.
Alle schermen de deur uit?
Moeten we alle schermen dan maar de deur uit doen? Nee, zeker niet! Jouw kind groeit op in een digitale wereld. Om goed mee te kunnen komen is het belangrijk dat zij al van jongs af aan digitale vaardigheden opdoen en gezonde digitale gewoontes aanleren. Zoals een goede balans tussen online en offline spelen.
Met een aantal eenvoudige keuzes kun je de schermtijd die je jouw kind geeft bewuster en waardevoller invullen. Snoep met minder suiker dus eigenlijk. Zo stimuleer je én de (gezonde) ontwikkeling en de digitale vaardigheden:
1. Kies kwalitatieve inhoud: Als jouw kind schermtijd heeft, kies dan programma’s en apps die educatief zijn en bijdragen aan hun ontwikkeling. Voor jonge kinderen kan dat bijvoorbeeld gaan over het leren van kleuren, vormen, cijfers, letters, dieren, voertuigen. De filmpjes van StoryZoo zijn aanraders, zij maken een mooie combinatie tussen leren en bewegen. Hoe je geschikte media voor jonge kinderen herkent lees je in dit blog: ‘Digitale media om de ontwikkeling te stimuleren’.
2. Maak schermtijd actief: Laat kinderen spellen spelen die ze in beweging laat komen, zoals dans- en bewegingsspelletjes. Leuke voorbeelden daarvan zijn dansen met Bumba, dansles van Juvat of yoga met Roos.
3. Maak schermtijd leerzaam: Laat kinderen schermtijd gebruiken om nieuwe vaardigheden te leren, zoals een nieuwe taal, leren programmeren of het kijken naar tutorials waarna ze daarna zelf aan de slag gaan. Osmo biedt bijvoorbeeld mooi materiaal om mee te leren programmeren. Of installeer een vogel-app en ga naar buiten om de vogels uit de app te zoeken.
4. Maak schermtijd sociaal: Laat kinderen samen spelen met vriendjes, broertjes/zusjes of een volwassene in plaats van ze alleen voor een scherm te laten zitten.
Plezier
Samen digitale media gebruiken werkt verbindend en geeft plezier. Daarnaast stimuleert het de taalontwikkeling nog eens extra. Want als je samen iets onderneemt praten kinderen vaak veel meer dan wanneer ze alleen achter het scherm zitten. Ga samen dansen voor de tv, liedjes zingen, spelletjes spelen en digitale prentenboeken bekijken. Spelen is leren!
Wie is Marije?
Marije Lagendijk is als mediapedagoog gespecialiseerd in het bieden van hulp bij alle uitdagingen die je tegen kunt komen rondom opgroeien en opvoeden in het digitale tijdperk.
Marije biedt interactieve en praktische workshops, lezingen, webinars en trainingen over mediawijsheid en mediaopvoeding. Voor kinderen, ouders en professionals in de kinderopvang en het basisonderwijs. Marije is moeder van twee dochters (2016 & 2021). Meer informatie over Marije en haar werkzaamheden vind je op https://www.marijelagendijk.nl/ of volg Marije via Instagram @marije.lagendijk voor leuke tips!
AMERSFOORT – Portret van mediapedagoog Marije Lagendijk.
Bekijk hier een overzicht van al het nieuws rondom de Media Ukkie Dagen en praat op sociale media mee via de hashtag #MUD23.